In de schaduw van het licht

In november is het twee jaar geleden dat mijn huisarts door mijn zorgvuldig opgebouwde schild heen wist te prikken. Ik was 33 jaar en het masker dat mij beschermde tegen de buitenwereld viel van mijn gezicht. Kwetsbaar. Alsof je voor het eerst de snelweg opdraait nadat je je rijbewijs hebt gehaald. Ergens weet je wel dat je dit best kan, maar je wordt overvallen door een angst die je hart op hol doe slaan. Je vergeet alles om je heen en er is alleen nog het gebonk van je eigen hart.
Ik schaamde me. Natuurlijk voelde ik me vaak neerslachtig, was er dat onbestemde verdriet en er waren die er donkere momenten, dagen, weken, maanden, jaren… ‘Depressie..’.  Vrij snel raapte ik mezelf bij elkaar en verharde in lijf en hart. Ik móest beter worden. Verliezen was geen optie.

Leonard Cohen
Vandaag is het World Mental Health Day. Mijn verhaal is geen verhaal van wonderlijke genezing. Ik ben niet vrij van medicatie of therapie. De depressie is niet weg. Soms overheersend in al zijn hevigheid met het verlangen naar de dood als gevolg, maar soms ook als een kalme kabbelende beek die je hooguit op de achtergrond hoort. Maar altijd aanwezig. Niet erg hoopvol dit, Elvira..

Een van mijn grote muzikale helden zong ooit ‘There’s a crack in everything, that’s where the light comes in’. Mijn grote verlangen om volledig te herstellen heb ik laten varen. Mijn daadkrachtige voornemen weer volledig de oude Elvira te worden, heb ik doorgestreept. Die Elvira is niet meer. Ik ben een ander mens. Kwetsbaar, vastberaden, beschadigd, krachtig, vergevingsgezind,  liefdevol en bovenal hoopvol.


Depressie is..
Wat ik leerde de afgelopen twee jaar is dit:

Depressie is niet vanzelfsprekend te genezen.
Depressie is niet het allerergste wat me kon overkomen.
Depressie kan je zwakste plek, maar ook je grootste kracht worden.
Depressie kan je afbreken, maar ook weer opbouwen.
Depressie leerde me het verschil tussen overleven en leven.

Door mijn depressie dwong ik mezelf keuzes te maken. Ik heb gekozen voor openheid. Geen mooie filters over mijn verhalen. Soms de harde rauwe werkelijkheid. Het schrikt soms af, het geeft soms hoop. Die openheid voedt me en houdt me bij de les. Toch is er altijd die keerzijde. Ik verloor vrienden, familie, respect, begrip.. En toch zou ik het niet anders willen doen. Dit is wie ik ben, dit is wat ik kan geven.

Goedbedoelde tips

Vaak krijg ik vragen van mensen hoe je om moet gaan met depressie gedachten of wat je kunt doen als iemand in je omgeving ermee kampt. Zelf ben ik er sterk van overtuigd dat er geen wondermodule is. Zo werkt voor iedereen wat anders. Maar deze punten hebben mij geholpen:

• Neem iemand in vertrouwen. Praat over je gevoelens. Schaamte is een normale reactie, maar totaal onterecht. Je bent niet alleen.
• Durf je niemand te benaderen, maak dan een afspraak met je huisarts. 
• Vind je praten nog te moeilijk. Schrijf het dan op.
• Wees niet te hard voor jezelf. Elke stap die je in dit proces maakt is er een om trots op te zijn.
• Laat je niet misleiden door goedbedoelde adviezen als ‘ga iets leuks doen’, ‘verzet je gedachten’, ‘gebruik dit en dit middeltje eens’, ‘ga wandelen’, ‘kop op! positief blijven hoor’.. Hoe goed bedoeld dit alles ook mag zijn, het is geen constructieve manier om met jouw gevoelens en gedachten aan het werk te gaan. Dus laat je voorlichten door gespecialiseerde mensen. 
• Als een gesprek nog een te grote stap is, stuurt dan een berichtje of een mailtje naar iemand. Maar wat je ook doet.. praat erover. Negatieve gedachten worden groter in je eigen hoofd. Tot ze zo groot zijn dat er geen ruimte meer is voor licht en leven. 
• Je bent niet zwak, je bent geen mislukkeling, je bent geen aansteller, je bent niet lui, je bent niet gek, je bent nooit te laat..   Je bent niet alleen.

Hoe het nu gaat? Ik heb heftige maanden achter de rug en dat heeft zijn weerslag op mijn mentale gezondheid. Ik ben wankel en kwetsbaar, maar tegelijkertijd heb ik nog nooit zo’n enorm vuur in me gehad dat er voor zorgt dat het gevoel van hoop door mijn aderen pompt. De draad meer oppakken, maar nooit meer ten koste van mezelf en mijn omgeving. ‘Lief wezen voe je n’eigen’

Mijn depressie in beeld.
Het is mijn schaduw, die altijd op een bepaalde manier aanwezig is. Soms verstopt hij mijn complete blik, vaak streelt hij mijn gezicht en beschermde me tegen het felle licht, zodat mijn blik helder blijft.  Samen zorgen ze samen voor een mooi lijnenspel, een vereniging van donker en licht. Het hoort bij mij. Ik hoef niet langer te vechten tegen de duisternis. Ik ben niet langer bang voor het woest kolkende water achter de sluisdeuren, zoals ik mijn depressie lang heb gezien. Het ergste is geweest en ik hoef daar nooit meer terug naar toe.

Door het kennen van het donker, ervaar je het licht pas echt zoals het bedoeld is.
En zonder dat licht kan de schaduw niet bestaan. En juist in die gedachte vind ik mijn hoop. In het licht, maar juist ook in het donker. Die twee zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en dat heeft me leren leven. Er is hoop. Er is altijd hoop. Elke dag weer.